صنعت حمل و نقل و باربری، شریان حیاتی اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهد و نقشی اساسی در تجارت، زنجیره تامین و رفاه جوامع ایفا می‌کند. در این مقاله، به بررسی آمار و ارقام مربوط به این صنعت در ایران و جهان می‌پردازیم و حجم جابجایی بار در هر دو سطح را مورد تحلیل قرار می‌دهیم.
حجم جابجایی بار در جهان
طبق گزارش بانک جهانی، در سال ۲۰۲۱، در حدود ۴۵ تریلیون تن بار در سطح جهان جابجا شده است. این رقم نشان‌دهنده رشد ۳ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰ و ۱۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹ است.
حمل و نقل جاده‌ای با ۷۵ درصد، سهم اصلی را در جابجایی بار در جهان دارد. سایر حمل و نقلی شامل دریایی (۲۰ درصد)، ریلی (۵ درصد) و هوایی (کمتر از ۱ درصد) می‌باشند.
آسیا با ۴۰ درصد، پرترافیک‌ترین منطقه جابجایی بار در جهان است. اروپا (۲۵ درصد)، آمریکای شمالی (۱۷ درصد)، آمریکای جنوبی (۶ درصد) و آفریقا (۳ درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
مقایسه حجم جابجایی بار در ایران و جهان
برای مقایسه دقیق حجم جابجایی بار در ایران و جهان، به اطلاعات تفکیک شده بر اساس نوع حمل و نقل (جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی) و همچنین سال مورد نظر نیاز است. با این حال، می‌توان به طور کلی نکات زیر را بیان کرد:
حجم کل:
- ایران از نظر حجم کل جابجایی بار، در مقایسه با کشورهای توسعه یافته و بزرگ جهان، سهم کوچکی دارد.
- این امر به عوامل مختلفی از جمله تحریم‌ها، زیرساخت‌های ضعیف حمل و نقل، و تمرکز بر حمل و نقل جاده‌ای به جای استفاده از روش‌های کارآمدتر مانند حمل و نقل ریلی و دریایی نسبت داده می‌شود.
حمل و نقل جاده‌ای:
- حمل و نقل جاده‌ای غالب‌ترین روش جابجایی بار در ایران است.
- سهم این روش در مقایسه با سایر کشورهای جهان بیشتر است، که نشان‌دهنده وابستگی زیاد به جاده‌ها و کمبود سرمایه‌گذاری در سایر زیرساخت‌های حمل و نقل است.
- این امر معایبی مانند ترافیک سنگین، آلودگی هوا و سوانح رانندگی را به همراه دارد.
حمل و نقل ریلی:
- سهم حمل و نقل ریلی در جابجایی بار در ایران بسیار کم است.
- این در حالی است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، حمل و نقل ریلی یکی از مهم‌ترین روش‌های جابجایی بار محسوب می‌شود.
- کمبود سرمایه‌گذاری در شبکه ریلی، فرسودگی تجهیزات و عدم وجود قوانین و مقررات مناسب، از جمله عواملی هستند که مانع از توسعه حمل و نقل ریلی در ایران شده‌اند.
حمل و نقل دریایی:
- ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود، از پتانسیل بالایی برای توسعه حمل و نقل دریایی برخوردار است.
- با این حال، سهم این روش در جابجایی بار در حال حاضر چندان قابل توجه نیست.
- موانعی مانند تحریم‌ها، کمبود ناوگان مدرن و بنادر کارآمد، و بروکراسی اداری مانع از رونق این بخش از حمل و نقل در ایران شده‌اند.
حمل و نقل هوایی:
- حمل و نقل هوایی نقش کوچکی در جابجایی بار در ایران دارد.
- این روش عمدتاً برای جابجایی کالاهای با ارزش و فاسد شدنی استفاده می‌شود.
- هزینه بالای حمل و نقل هوایی و محدودیت‌های مربوط به تحریم‌ها، از جمله عواملی هستند که مانع از توسعه این بخش شده‌اند.
در مجموع، حجم جابجایی بار در ایران در مقایسه با جهان در سطح پایینی قرار دارد. برای بهبود این وضعیت، نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل و نقل، توسعه روش‌های حمل و نقل کارآمدتر مانند حمل و نقل ریلی و دریایی، و رفع موانعی مانند تحریم‌ها و بروکراسی اداری است.
چالش‌ها و چشم‌انداز آینده:
صنعت حمل و نقل و باربری در ایران و جهان با چالش‌های متعددی مانند تغییرات آب و هوایی، افزایش تقاضا، زیرساخت‌های فرسوده و رقابت رو به رشد روبرو است. با این حال، این صنعت فرصت‌های زیادی برای رشد و نوآوری نیز دارد. استفاده از فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و خودروهای خودران می‌تواند به افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و ارائه خدمات بهتر به مشتریان کمک کند.
حجم جابجایی بار در انواع مختلف حمل و نقل در ایران:
در ایران، حمل و نقل جاده‌ای با سهمی حدود ۸۰.۵ درصد، غالب‌ترین روش جابجایی بار است. این وابستگی زیاد به جاده‌ها، معایبی مانند ترافیک سنگین، آلودگی هوا و سوانح رانندگی را به همراه دارد.
حمل و نقل ریلی با سهمی ۲.۳ درصدی، سهم بسیار کوچکی در جابجایی بار دارد. کمبود سرمایه‌گذاری در شبکه ریلی، فرسودگی تجهیزات و عدم وجود قوانین و مقررات مناسب، از جمله عواملی هستند که مانع از توسعه این بخش شده‌اند.
حمل و نقل دریایی با سهم ۱۰.۴ درصدی، علی‌رغم پتانسیل بالای ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی، به دلیل تحریم‌ها، کمبود ناوگان مدرن و بنادر کارآمد، و بروکراسی اداری، از رونق قابل توجهی برخوردار نیست.
حمل و نقل هوایی با سهمی ۶.۸ درصدی، عمدتاً برای جابجایی کالاهای با ارزش و فاسد شدنی استفاده می‌شود و به دلیل هزینه بالا و محدودیت‌های تحریم‌ها، سهم قابل توجهی در جابجایی بار ندارد.
در حال حاضر، برای افزایش کارایی و پایداری سیستم حمل و نقل در ایران، نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ریلی و دریایی، توسعه ناوگان حمل و نقل مدرن، رفع موانع قانونی و بروکراسی اداری، و همچنین توجه بیشتر به حمل و نقل multimodal) ترکیبی)وجود دارد.
نقش و اهمیت صنعت باربری:
صنعت باربری نقش حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند و به عنوان ستون فقرات زنجیره تامین عمل می‌کند. این صنعت با جابجایی کالاها بین تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان، امکان تجارت و مبادله کالا را در سطح ملی و بین‌المللی فراهم می‌کند.
علاوه بر این، صنعت باربری به طور مستقیم و غیرمستقیم در ایجاد شغل نقش دارد. به طوری که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان در این صنعت مشغول به کار هستند.
چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی صنعت باربری:
صنعت باربری با چالش‌های متعددی مانند تغییرات آب و هوایی، افزایش تقاضا، زیرساخت‌های فرسوده و رقابت رو به رشد روبرو است.
با این حال، این صنعت فرصت‌های زیادی برای رشد و نوآوری نیز دارد. استفاده از فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و خودروهای خودران می‌تواند به افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و ارائه خدمات بهتر به مشتریان کمک کند.
نقش ایران در صنعت باربری جهانی:
ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در منطقه و دسترسی به آب‌های آزاد، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک مرکز مهم حمل و نقل و باربری در سطح بین‌المللی دارد.
با این حال، برای تحقق این امر، ایران نیازمند توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل خود، بهبود بروکراسی اداری و جذب سرمایه‌گذاری خارجی است.
برای دریافت خدمات باربری می توانید به مجموعه ایرانکس مراجعه کنید.
جمع‌بندی:
صنعت باربری، صنعت پویا و پیچیده‌ای است که نقش مهمی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند. با وجود چالش‌های موجود، این صنعت فرصت‌های زیادی برای رشد و نوآوری دارد. ایران با اتخاذ سیاست‌های مناسب و استفاده از فناوری‌های جدید می‌تواند سهم خود را در این صنعت افزایش دهد و به عنوان یک بازیگر مهم در تجارت جهانی مطرح شود.
